ភូមិសាស្ត្រ
ប្រទេសមួយនៅអាស៊ីច្រើនខាងត្បូង ស្ថិតនៅលើឃ្លាំងអ៊ីនដូចីន។ ប្រទេសនេះមានព្រំប្រទល់ជាមួយប្រទេសថៃទៅម western និងខាងជើង-លិច ប្រទេសឡាវទៅខាងជើង និងប្រទេសវៀតណាមទៅខាងកើត និងខាងត្បូង។ បណ្តាញបណ្តោយសមុទ្រផលិតផលនៅតំបន់ខាងត្បូងផ្តល់ឱ្យប្រទេសនេះនូវទេសភាពឆ្នេរ។ ផ្ទៃដីសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជាគឺប្រហែល 181,035 គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលតិចជាងរដ្ឋអូក្លាហូម៉ាដែលនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ បណ្ដាញភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសនេះគឺមានទីតាំងលើដីរាបនៅមជ្ឈមណ្ឌល ដែលជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីធំធេងរបស់ទន្លេមេគង។ ទន្លេមេគងដែលជាទន្លេធំមួយនៅពិភពលោក បានហូរទៅតាមទិសខាងជើងទៅខាងត្បូងតាមប្រទេសកម្ពុជា ផ្តល់ធនធានសំខាន់សម្រាប់កសិកម្ម ការលៃតម្រូវ និងការដឹកជញ្ជូន។ ទន្លេសាប ទន្លេសុទ្ធធំបំផុតនៅអាស៊ីខាងត្បូងគឺជាគម្របផ្លូវសំខាន់មួយ មានការលាយធំធេងនៅរដូវភ្លៀង ហើយផ្តល់ជំនួយដល់អាជីពបណ្ដុះផ្សាយតាមទឹកនៅក្នុងប្រទេស។
ខាងជើងនិងខាងលិចនៃទង់ភូមិកណ្តាលស្ថិតនៅភូមិការទឹកទន្លេសាប។ ភូមិការទំនាក់ទំនងធំមួយនៃការសាកសួរមានធ្វើកិច្ចបង្រ្កាបបញ្ហា ក្នុងការតាមសណ្ឋាគារនេះ
នៅជើងជើងជើង និងខាងលិចនៃទឹកដីកណ្តាលមានភ្នំនិងភ្នំដង់រ៉ែក និងភ្នំនិងភ្នំកាឌាមូម។ ភ្នំកាឌាមូម ជាពិសេស គឺជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចធម្មជាតិនៃប្រទេសដែលពោរពេញដោយភាពផ្គត់ផ្គង់នៃបៃតងនិងព្រៃភ្លៀងត្រជាក់។ ភ្នំទាំងនេះមិនតែប៉ុណ្ណោះបង្កើតគ្រោះបរិស្ថានធម្មជាតិក្នុងការកំណត់តំបន់ជាប់ប្រទេសខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែយ៉ាងទូលំទូលាយក៏មានអាគារមានជាតិនៃភ្នំកម្ពុជា និងឧសភាវាយសត្វសង្គ្រោះរបស់ប្រទេសផងដែរ។ កម្ពុជាមានស្ថានភាពធម្មជាតិក្នុងការប្រែប្រួលរដូវកំរាលត្រូពីរដូវចាប់ពីគូសម្ភស្មាតដល់រដូវវា។
ប្រវត្តិសាស្រ្ត
ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាគឺជារឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលភ្ជាប់គ្នាដោយឆ្លាតឆ្លាតជាមួយការលូតលាស់និងការធ្លាក់ចុះរបស់អំភរខ្មែរ។ អំភរខ្មែរ ដែលរីកចម្រើនចាប់តាំងពីសតវត្សទី ៩ ដល់ទី ១៥ គឺជាអំភរមួយដែលមានអំណាចខ្លាំងបំផុត និងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយបន្តពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនលើភាគច្រើននៃប្រទេសថៃ ប៉ែក និងវៀតណាមសម័យទំនើប។ មរតកដែលនៅជាយូរអង្វែងនៃអំភរខ្មែរគឺជាកមពិល អង្គរយ៉ាត ដែលមានអង្គរយ៉ាតជាគម្ពីរដ៏មានប្រជាប្រិយនិងសំខាន់បំផុត ដែលបានកសាងឡើងដើមគេជាវត្តហិណ្ឌូ ហើយបានបម្លែងជាវត្តពុទ្ធសាសនាផងក្រោយ។
ការធ្លាក់ចុះរបស់អំភរខ្មែរនៅសតវត្សទី ១៥ បានបណ្តាលឲ្យមានរយៈពេលមិនស្ថិតស្ថេរនិងការបាត់បង់ដីដល់រាជអង្គជិតខាង។ នៅសតវត្សទី ១៩ ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋខាតបង់ឯករាជ្យរបស់ប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងការព្យាយាមរកការរក្សាទុកឯករាជ្យ។ រយៈពេលនៃការប្រហែលនេះក៏បានកំណត់សកម្មភាពសម្រាប់ការបញ្ចូលរបស់បារាំង ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១៨៦៣ ពេលព្រះមហាក្សត្រ នរោតិម I បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យាមួយជាមួយប្រទេសបារាំងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាព្រលានទំនាក់ទំនង ហើយក្រោយមកក្លាយជាផ្នែកមួយនៃបារាំងអ៊ីនដូចីណា។
ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជាគឺជារឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយបំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយបានភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយការលូតលាស់និងការធ្លាក់ចុះរបស់អំភរ ខ្មែរ។ អំភរ ខ្មែរ ដែលរីកចម្រើនចាប់តាំងពីសតវត្សទី ៩ ដល់ទី ១៥ គឺជាអំភរ១មួយដែលមានអំណាចខ្លាំងបំផុត និងមានសេចក្តី 번រុងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយបានពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់វា លើភាគច្រើននៃប្រទេសថៃ ប៉ែក និងវៀតណាមសម័យទំនើប។ មរតកដែលនៅជាយូរអង្វែងនៃអំភរ ខ្មែរគឺជាកមពិល អង្គរយ៉ាត ដែលមានអង្គរយ៉ាតជាគម្ពីរដ៏មានប្រជាប្រិយនិងសំខាន់បំផុត ដែលបានកសាងឡើងដើមគេជាវត្តហិណ្ឌូ ហើយបានបម្លែងជាវត្តពុទ្ធសាសនាផងក្រោយ។ ការធ្លាក់ចុះរបស់អំភរ ខ្មែរនៅសតវត្សទី ១៥ បានបណ្តាលឲ្យមានរយៈពេលមិនស្ថិតស្ថេរនិងការបាត់បង់ដីដល់រាជអង្គជិតខាង។ នៅសតវត្សទី ១៩ ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋខាតបង់ឯករាជ្យរបស់ប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងការព្យាយាមរកការរក្សាទុកឯករាជ្យ។ រយៈពេលនៃការប្រហែលនេះក៏បានកំណត់សកម្មភាពសម្រាប់ការបញ្ចូលរបស់បារាំង ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១៨៦៣ ពេលព្រះមហាក្សត្រ នរោតិម I បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យាមួយជាមួយប្រទេសបារាំងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាព្រលានទំនាក់ទំនងហើយក្រោយមកក្លាយជាផ្នែកមួយនៃបារាំងអ៊ីនដូចីណា។
វប្បធម៌
វប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាផ្ទាំងវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប ដែលមានប្រភពពីប្រតិកម្មបុរាណ និងអ Einflussយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសផ្សេងៗ។ នៅកណ្តាលនៃវប្បធម៌កម្ពុជาคือពុទ្ធសាសនា ដែលមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាក្នុះជាភាគច្រើន។ ពុទ្ធសាសនាព្រះធរវតានា ដែលជាប្រភេទសាសនាពុទ្ធសាសនាប្រកបដោយសេចក្តីឧស្សាហ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ះពាល់ដល់អ្វីៗទាំងអស់ចាប់ពីពិធីសាសនាដល់ការប្រពៃណីនិងតម្លៃសង្គម។ វត្ត ដែលត្រូវបានគេចោទថា បហ្គោដា គឺត្រូវបានរកឃើញនៅទូទាំងប្រទេស ហើយសេវាកម្មវិជ្ជាជីវៈដែលជាគន្លងនៃជីវិតសហគមន៍និងការអនុវត្តប្រាជ្ញាពិត។ មួយក្នុងចំណោមការបង្ហាញប្រណីតសំខាន់នៃវប្បធម៌កម្ពុជាគឺសូម្បីការប្រកួតរាំខ្មែរនាពេលនាពេលនេះ។
ពិធីបុណ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺមានពណ៌សកម្ម និងមានការភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងប្រពៃណីវប្បធម៌ និងសាសនារបស់ប្រទេស។ មួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យសំខាន់ៗគឺពិធីបុណ្យឆ្នាំថ្មីខ្មែរ ដែលត្រូវបុណ្យនៅខែមេសា ហើយមានការប្រារព្ធនាពេលដើម្បីចូលរួមចំណែកពីរដំណាក់កាលនៃការចុងបញ្ចប់រដូវផ្ទះចំណី។ ពិធីបុណ្យនេះគឺជាពេលវេលានៃការកែលម្អ ដែលគ្រួសារប្រជុំគ្នាដើម្បីគោរពគ្រួសារមុន, ធ្វើការបញ្ចូនប្រក្រតីនៅវត្ត និងចូលរួមក្នុងការលេងហ្គេម និងរាំប្រពៃណី។ ពិធីបុណ្យមួយទៀតដែលសំខាន់គឺពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលមានរយៈពេល១៥ថ្ងៃ នៅពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាគោរពមរណភាពដោយការផ្តល់ជូនអាហារទៅឱ្យសំណាក់ និងទៅទស្សនាវត្ត។
សិល្បៈ និងកម្មវិធីប្រកបដោយសិប្បកម្មនៅកម្ពុជា គឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃវប្បធម៌កម្ពុជា។ មានប្រពៃណីយ៉ាងប្រយុទ្ធមួយដែលនិយាយពីការបញ្ចូលប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងការចាក់សាច់អំបោះសិល្បៈសាំសំបត់ គំនូរមុខដាក់ជាស្តាប់នៃបែបនិងសំណូរនៃប្រពៃណីខ្មែរ តំណមួសញ្ញាជិតទៅ!
សេដ្ឋកិច្ច
សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះ ដោយធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពីសង្គមជាចម្បងទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចដែលមានការបម្រែបម្រួល។ កសិកម្មនៅតែជាស្ថាពរនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយមានការងារជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាជន ហើយមានការចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផលិតស្មារតី GDP។ ស្រូវជាកសិកម្មសំខាន់ដែលកម្ពុជា គឺជាឧស្សាហកម្មនាំចេញស្រូវជាអាទិភាពមួយនៅលើពិភពលោក។ ផលិតផលកសិកម្មសំខាន់ផ្សេងៗទៀតរួមមានប្រាសក, កសៅវ៉ា និងផ្លែឈើនានា។ ឧស្សាហកម្មសម្លៀកបំពាក់ និងដាក់ធ្វើសម្លៀកបំពាក់គឺជាជួរឧស្សាហកម្មមួយទៀតដែលមានអត្ថិផលសំខាន់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលមានចំណូលជាងកំណត់នៅក្នុងការនាំចេញរបស់ប្រទេស។ កម្ពុជា បានក្លាយជាអ្នកលេងសំខាន់នៅក្នុងឧស្សាហកម្មសម្លៀកបំពាក់ពិភពលោក ដោយមានរោងចក្រៗជាច្រើនផលិតសម្លៀកបំពាក់សម្រាប់ម៉ាកអន្ដរជាតិក្នុងពិភពលោក។ ឧស្សាហកម្មនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធ្វើអោយមានការងារសម្រាប់មនុស្សរាប់លាននាក់ ដែលជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយឧស្សាហកម្មនេះក៏មានបញ្ហាដែលត្រូវតែលើកឡើង ដូចជា សិទ្ធិแรงការនិងការប្រកួតប្រជែងពីប្រទេសនានាដែលមានការចំណាយថោកជាងគេ។ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍គឺជាឧស្សាហកម្មមួយដែលកំពុងអភិវឌ្ឍខ្លាំងនៅកម្ពុជា ដែលមានសារសំខាន់ដោយសារតែភាពរីករាយវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប នឹងតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តនានា និងសិល្បៈធម្មជាតិនៃប្រទេសនេះ។ វេន Angkor Wat គឺជាតំបន់ Heritage of the World UNESCO ដែលជាកន្លែងទេសចរណ៍មួយដែលមានភាពសម្បូរបែបដោយការទស្សនាគ្រាប់អន្ដរជាតិកាន់តែច្រើន។ កន្លែងទេសចរណ៍មានប្រជាប្រិយភាពផ្សេងទៀតរួមមានទីក្រុងទីភ្នាក់ងារត្រួតនឹងសៀមរាប, ធ្លាប់មានក្រុងស៊ីហានុកវីល និងតំបន់ផែនការស្របនៃភូមិ Cardamom។
ទាមទារការវិនិយោគពីបរទេស និងការរីកចម្រើនរបស់ទីក្រុង។ សកម្មភាពកសាងបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានអាគារខ្ពស់ថ្មីៗ សណ្ឋាគារទិញលក់ និងកន្លែងស្នាក់នៅថ្មីៗ ដែលបានបម្លែងទិដ្ឋភាពទីក្រុង។ ទោះបីជាការអភិវឌ្ឍនេះបានបង្កើតឱកាសថ្មីៗ ប៉ុន្តែវាក៏បានបង្កើតការព្រួយបារម្ភអំពីការរក្សាទុកបរិស្ថាន ការរចនាទីក្រុង និងការផ្ទេរប្រជាជនក្នុងសហគមន៍។ ទោះបីមានការលូតលាស់នេះ កម្ពុជា ក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗដែលនៅតែមាន ដូចជា ការកុហកនឹងកម្លាំងជីវភាពមនុស្ស អត្រាចំណូលមិនសមគ្រប់ និងការពឹងផ្អែកលើជំនួយពីបរទេស។ ប្រទេសក៏មានភាពរងគ្រោះចំពោះការបញ្ច្រាសចេញពីបញ្ហាជាតិក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងផលប៉ះពាល់នៃបរិស្ថានដូចជា ការផ្លាស់ប្តូរប៉ះពាល់ធម្មជាតិចំពោះកសិកម្ម។ ដើម្បីដោះសោចរោងនេះ កម្ពុជាកំពុងផ្តោតសំខាន់លើការកែលម្អមូលដ្ឋានរចនាសម្ព័ន្ធ ការអប់រំនិងការគ្រប់គ្រង នៅពេលដែលមានការអូសគ្រួសក៏ការវិនិយោគថ្មីៗក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា និងថាមពលស្អាត។ សកម្មភាពទាំងនេះមានគោលបំណងបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងបញ្ហានាពេលអនាគត។
ទេសចរណ៍
ទេសចរណ៍គឺជាធាតុសំខាន់មួយក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ហើយជាគោលដៅធំមួយសម្រាប់អ្នកទស្សនាពីទូទាំងពិភពលោក។ ប្រទេសនេះល្បីសម្រាប់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់វា ជាពិសេសសួនសាកលវិទ្យាអង្គរដែលមានប្រាសាទអង្គរវត្តដែលល្បីល្បាញនៅលើពិភពលោក។ តំបន់នេះគឺជាតំបន់មរតកពិភពលោក UNESCO ហើយគេជ្រើសរើសវាជាតំបន់ដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជារូបតំណាងនៃវប្បធម៌សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា។ ប្រាសាទអង្គរប្រមូលអ្នកទេសចរជាម៉ោងជាច្រើនរាល់ឆ្នាំ បង្ហាញឱ្យពួកគេឃើញពីភាពអេតចាយនៃអំណាចនៃរាជាណាចក្រខ្មែរ។ ក្រៅពីអង្គរវត្ត កម្ពុជាក៏ផ្តល់ជូននូវទីកន្លែងទេសចរផ្សេងៗ ដែលឆ្ពោះទៅកាន់ប្រភេទអ្នកទេសចរផ្សេងៗគ្នា។ ទីក្រុងភ្នំពេញ ប្រកបដោយភាពរស់រវើក មានការអភិវឌ្ឍទំនើប និងកន្លែងប្រវត្តិសាស្ត្រជាមួយសំណាក់ទាំងអស់។
កម្ពុជាក៏ផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ទេសចរណ៍បរិស្ថានជាច្រើន ក្នុងតំបន់ភ្នំនិងព្រៃរបស់ប្រទេស។ តំបន់ភ្នំកាដាម៉ូម គឺជាតំបន់ដែលមានព្រៃសេក្សធម្មជាតិកំប៉ុងដុះ ដំណាំកសិកម្ម និងសហគមន៍ជនជាតិកម្ម។ អ្នកទស្សនាអាចស្វែងយល់កន្លែងនេះតាមរយៈការធ្វើដំណើរដែលមានមគ្គុទេសក៍ តាមកន្លែងសត្វព្រៃ និងសកម្មភាពទេសចរណ៍មូលដ្ឋានសហគមន៍ដែលគាំទ្រការស្តារនិងការពារបរិស្ថានក្នុងតំបន់។ តំបន់ភាគខាងព្រៃនៃប្រទេសកម្ពុជា ដូចជា រាតនគីរី និងមណ្ឌលគីរី ផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ដូចគ្នា មានឱកាសដើម្បីទស្សនាទឹកជំនួស ទីតាំងសម្ព័ន្ធសត្វយាន និងភូមិសាស្ត្រជនជាតិតោន។
ទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រនៅកម្ពុជាក៏បានបន្ថែមសារសំខាន់នៅលើកន្លែងផ្សេងៗដែលពន្យល់រឿងរ៉ាវអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រជាងមុនរបស់ប្រទេស។
ប្រជាជន
មនុស្សកម្ពុជា ឬដែលស្គាល់ថាជាកម្ពុជាឬខ្មែរនោះគឺជាមិត្តភាពនិងជាតិនៃប្រទេសនេះ។ ប្រជាជនភាគច្រើននៅកម្ពុជា ប្រហែល 90% ស្ថិតក្នុងក្រុមជាតិកម្ពុជា ខ្មែរ ដែលមានប្រវត្តិសាស្ត្រយ៉ាងលឿនមកលើមួយពាន់ឆ្នាំ។ ភាសាខ្មែរ ដែលជាភាសាផ្លូវការនៃកម្ពុជា គឺជាផ្នែកសំខាន់នៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់ពួកគេ។ ភាសាខ្មែរត្រូវបានប្រើក្នុងរដ្ឋាភិបាល ការអប់រំ និងមេឌៀ ហើយជាដំណើរការដែលបានចាត់ទុកសារព័ត៌មានវប្បធម៌បែបនេះបានបន្តទៅតាមជំនាន់មកច្រើន។ កម្ពុជាក៏ជាគេហដ្ឋាននៃក្រុមជាតិភាគតិចជាច្រើន ដែលមានការរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ចំពោះភាពហួសពាណិជ្ជកម្មវប្បធម៌របស់ប្រទេស។ ប្រជាជន Cham ដែលស្ទើរតែជាសាសនាម៉ូស្លិមគឺជាក្រុមភាគតិចធំបំផុត និងមានភាសារបស់ខ្លួន និងសកម្មភាពវប្បធម៌ដាច់ពីគ្នា។ ជនជាតិកម្សាន្តដែលគេហៅថា "ខ្មែរលើ" គឺមានទីតាំងនៅតំបន់ភ្នំនៅកម្រិតខាងលិចនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមជាតិនេះរួមមាន Bunong, Tampuan និង Jarai ជាដើម ដោយមានភាសា ប្រពៃណី និងរបបរស់នៅខុសគ្នា។
សាសនាក្រុមជាតិកម្ពុជាផ្ដល់មុខសំខាន់ដល់ជីវិតរបស់ពួកគេ ហើយសាសនាបូព៌ាថេរ៉ាវាដា គឺជាសាសនាដែលប្រើប្រាស់ដោយប្រហែល 95% នៃប្រជាជន។ សាសនាបុព្វបុរីផ្តល់ឥទិ្ឋផលលើអភិវឌ្ឍន៍ប្រចាំថ្ងៃ ដោយយកតម្លៃសីលធម៌និងសុចរិតជាមូលដ្ឋានក្នុងការប្រព្រឹត្តទៅក្នុងសង្គម បញ្ចូលទាំងពិធី និងធម៌ដែលសំគាល់ពីព្រឹត្តិការណ៍ជីវិតសំខាន់ៗ។ ពុទ្ធសាសនាគឺជាសាសនាដែលមានកេរ្តិ៍សេដ្ឋកម្មយ៉ាងខ្ពស់នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ហើយប្រជាជនខ្មែរចូលរួមយ៉ាងតំណក់ល្អក្នុងការផ្តល់មើលក្នុងការសិក្សាធម្មនិងមានសមាជិកនៃពិធីនានាក្នុងគោលបំណងជួយសង្គមជាប់ជិតគ្នា។ ក្រុមគ្រួសារនេះមិនត្រឹមតែជាគ្រួសារមានសារសំខាន់ប៉ុណ្ណោះទេ។
ម្ហូប
មនុស្សកម្ពុជា, ដែលភាគច្រើនត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដោយប្រពៃណីផ្តល់ម្ហូបអាហាររបស់ប្រទេសដទៃទៀតដូចជា ថៃ និង វៀតណាម, គឺជាម៉ាស៊ីនមួយដែលត្រូវបានលាក់ខ្លួននៅក្នុងប្រពៃណីអាហារនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ម្ហូបកម្ពុជា មានលក្ខណៈពិសេសដោយមានសមតុល្យនៃរសជាតិ—ប្រាកដ ប្រាំ សូរ និងឈឺ—ដែលត្រូវបានទទួលបានតាមរយៈការប្រើប្រាស់គ្រឿងផ្សំដូចជា ស្លឹកលីមកាហ្វ្វៀរ, ស្លឹកកាហ្វៀល, តាមារីន់ និងស៊ុតត្រី។ ប្រាយត្រូវបានប្រើជាអាហារសំខាន់នៅក្នុងម្ហូបកម្ពុជា ហើយត្រូវបានបញ្ជូនជាមួយម្ហូបជាច្រើន ដូចជា ស៊ូ, ម្ហូបឆា, មាន់ឆាក និងម្ហូបខូរី។ ម្ហូបកម្ពុជាមួយដែលល្បីជាងគេគឺ អាម៉ូក, គ្រឿងផ្សំជាគូរ ទឹកដោះគោខ្មៅ និងខ្ទឹមខ្នើយត្រូវបានប្រើដើម្បីធ្វើគ្រឿងបន្លែត្រាំឲ្យមានសុខភាព។
ម្ហូបមួយទៀតដែលមានប្រជាប្រិយភាពគឺ នំបញ្ចុក, ដែលត្រូវបានហៅថា មីកម្ពុជា ជាសាធារណៈ។ ម្ហូបនេះមានមីបាយដែលត្រូវបានលើកលែងដោយទឹកសាច់ត្រីពណ៌បៃតង ដែលធ្វើពីគ្រាប់ត្រីហាត់ប្រាណ, ព្រិល និងគ្រឿងផ្សំថ្មីៗ ហើយភាគច្រើនត្រូវបានបញ្ជូនជាមួយបន្លែស្រស់ និងផ្កា៉ប៉ាបាយ។ នំបញ្ចុកជាទូទៅត្រូវបានញ៉ាំនៅពេលព្រឹក ហើយជាអាហារសំខាន់ក្នុងគ្រួសារកម្ពុជា។ ឡុកឡាក់ គឺជាម្ហូបមួយទៀតដែលមានសោភ័ណភាព និងត្រូវបានធ្វើដោយសាច់គោដែលបានអាំង និងធ្វើឲ្យប្រេកង់ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនជាមួយទឹកជ្រះក៏ស្រួលព្រិលដែលធ្វើពីទឹកក្រូចខៀវ, ម្រេចខ្មៅ និងអំបិល។ សាច់គោជាទូទៅត្រូវបានបញ្ជូនជាមួយបន្លែស្រស់, ប្រាយ និងគោលត្រាំជាមួយគ្រាប់ស៊ុតផ្អែម។ ឡុកឡាក់ បង្ហាញពីការប៉ះពាល់នៃម្ហូបប្រទេសបារាំងលើម្ហូបកម្ពុជា, ជាពិសេសនៅក្នុងការប្រើប្រាស់ម្រេចខ្មៅ ដែលត្រូវបានណែនាំក្នុងរយៈពេលពាណិជ្ជកម្ម។
ម្ហូបផ្លូវក្រុងកម្ពុជាគឺជាផ្នែកមួយសំខាន់នៃបទពិសោធន៍អាហារ។ ទីផ្សារនិងស្តង់ផ្លូវផ្តល់ជូនអាហារនិងម្ហូបជាច្រើន ដូចជា សាច់កៀប និងសត្វបិញ្ញូ ដែលត្រូវបានដាំឡើង និងមានអាហារស្លឹកផ្អែមដូចជា នំអង់សូម, ជាគ្រាប់បាយជូរ ដាក់ជាមួយប៉ាស្ដាហ្គីសជាតិ ឬបញ្ចីយ៉ាស់ផ្លែប៉ោម និងមានដាក់ផ្លូវនៅក្នុងស្លឹកត្នោត។ ទីផ្សារដែលរំខានផ្តល់ឱកាសដើម្បីសាកល្បងរសជាតិមូលដ្ឋាននៃបច្ចេកទេសប្រទេសនិងរក្សា��អត្ថន័យនៃម្ហូបកម្ពុជា។
ដោយសរុប, ម្ហូបកម្ពុជា គឺជាការបង្ហាញពីប្រវត្តិសាស្ត្រនិងភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រទេស និងការប៉ះពាល់ពីវប្បធម៌ផ្សេងៗ។ ទោះបីជាវាគាំទ្រមានចំណុចស្រដៀងនឹងម្ហូបប្រទេសជិតខាង ប៉ុន្តែវាមានអត្តសញ្ញាណពិសេសផ្ទាល់ខ្លួនដែលបានរៀបចំដោយគ្រឿងផ្សំក្នុងស្រុកនិងវិធីសាស្ត្រដំណើរការការចម្អិន។ មិនថានៅក្នុងភោជនីយដ្ឋានល្អឬសាកល្បងម្ហូបផ្លូវក្រុងទេ អ្នកទេសចរ ទៅកម្ពុជា ត្រូវតែបានជួបប្រទៈនឹងបទពិសោធន៍អាហារដែលមានរសជាតិ និងពិភពស្រស់
រាជរដ្ឋាភិបាល និង នយោបាយ
កម្ពុជាគឺជាទំនាក់ទំនងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាមួយប្រព័ន្ធសេនីតារាជវាំងដែលមានមហាផ្ទៃសេនាប្រជាជាតិ និងព្រះមហាក្សត្រជាអភិបាល។ ព្រះមហាក្សត្រមានតួនាទីជាសញ្ញាធម្មតា នឹងត្រូវគេចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង ដោយការជឿជាក់ពីសេចក្តីស្រឡាញ់ និងជាភាពជាសញ្ញាអាស្រ័យទៅលើប្រទេស។ ទោះបីជាតួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រមិនមានអំណាចសំខាន់ទេ តែព្រះមហាក្សត្របានលេងតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងការប្រកួតជាតិ និងពិធីសាសនានានា។ ភាគទីបំផុត ប្រជាជនរាជរដ្ឋបាលផ្តល់តួនាទីរដ្ឋបាលឲ្យមហាសេនា ។
សាធារណៈរដ្ឋប្រហែសរបស់កម្ពុជាគឺមានប្រព័ន្ធគូសប្រតិបត្តិកម្មពីរដង ដែលបំពាក់ដោយសភាជាតិ និងសភា។ សភាជាតិ ឬផ្នែកខាងក្រោម មានសមាជិកចំនួន ១២៥នាក់ ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសតាមការបោះឆ្នោតសាធារណៈ ដើម្បីបម្រើអង្គការប្រកបដោយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ។ សភា ឬផ្នែកខាងលើ មានសមាជិកចំនួន ៦២នាក់ ដែលខ្លះត្រូវបានប្រើប្រាស់តាមការចាត់តាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ ខណៈដែលអ្នកផ្សេងទៀតត្រូវបានជ្រើសរើសតាមសមាជិកនៃសភាជាតិ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំក្រឡាផ្សេងៗ។ សាធារណៈរដ្ឋប្រហែសទទួលខុសត្រូវក្នុងការបង្កើតច្បាប់ អនុម័តថវិកា និងត្រួតពិនិត្យផ្នែកអភិបាល។ ប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់កម្ពុជាត្រូវបានរៀបចំឡើងពីប្រវត្តិសាស្ត្រជ្រុះៗរបស់ប្រទេស រួមទាំងមរណភាពពីអំណាចរដ្ឋសង្គ្រាមខ្មែរក្រហម និងសង្គ្រាមស៊ីវិលបន្ទាប់មក។ ប្រទេសនេះបានសម្រេចការលូតលាស់ដ៏សំខាន់ក្នុងការកែលម្អស្ថាប័ននយោបាយរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ ១៩៩០ ពេលដែលកិច្ចសន្យាសន្តិភាពដែលមានការឧបត្ថម្ភពីអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដូចជាការបង្កើតរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់កម្ពុជាក៏បានទទួលការរិះគន់ពីការខ្វះបញ្ជាក់ភាព បំពានអំពើពុករលួយ និងកំណត់សិទ្ធិជំនួសនយោបាយ និងសេរីភាពសារព័ត៌មាន។ នយោបាយរបស់កម្ពុជា ផ្តោតលើការរក្សាទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំជាមួយប្រទេសដទៃក្នុងអាស៊ីទីកម និងជាមួយអំណាចធំៗពិភពលោក ដូចជា ប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រទេសនេះគឺជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (ASEAN) ហើយមានតួនាទីសកម្មក្នុងការទំនាក់ទំនងតំបន់ និងសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ទំនាក់ទំនងខិតខំរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសចិន គឺមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ដោយវិនិយោគនិងអំណោយពីប្រទេសចិនបានលេងតួនាទីសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេស។ ទោះយ៉ាងណា ទំនាក់ទំនងនេះក៏បានបង្កើតជាការពិចារណាពីបញ្ហាផ្សេងៗ ដូចជា ការពឹងពាក់លើបំណុល និងឥទ្ធិពលបរិស្ថាន។
មុខរបរ
របរជីវិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា មានឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅពីមរណភាពវប្បធម៌ដ៏មានតម្លៃរបស់ប្រទេស ក៏ដូចជាការតភ្ជាប់គ្នាដ៏រឹងមាំក្នុងគ្រួសារ និងការរស់នៅក្នុងតំបន់ជនបទ និងទីក្រុង។ នៅតំបន់ជនបទ ដែលមានប្រជាជនរស់នៅច្រើន ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃមូលដ្ឋានលើកសិកម្ម ពិសេសការដាំអង្ករ។ គ្រួសារទូទៅធ្វើការជាមួយគ្នានៅក្នុងស្រែ ដាំ និងគ្រប់គ្រងផលទុននៅតាមរដូវកាល។ ការតភ្ជាប់ជិតស្និទ្ធនេះទៅនឹងដី ដឹកនាំអោយមានការប៉ះពាល់លើជាច្រើននៃរបរជីវិតជនបទ រួមទាំងប្រពៃណីសង្គម ពិធីបុណ្យ និងប្រពៃណីសំណង់ម្ហូប។ នៅភូមិកម្ពុជា ការរស់នៅសហគមន៍ពោរពេញដោយជីវចល និងអាស្រ័យទៅលើការរួមគ្នា។ មនុស្សភាគច្រើនរស់នៅក្នុងគ្រួសារបន្តដែលមានជំនាន់ច្រើននៃមនុស្សរស់នៅក្នុងផ្ទះតែមួយ ឬនៅជិតគ្នា។ អន្ដរប្រព័ន្ធសង្គមមានការជួបជុំ និងសំខាន់ណាស់ ប្រជាពលរដ្ឋជួយគ្នាក្នុងការងារកសិកម្ម ការរៀបចំពិធីសាសនា និងការចូលរួមបុណ្យជាមួយគ្នា។ វត្តភូមិធ្វើបែបផែនជាសំណង់សង្គម និងសាសនា ដែលមនុស្សប្រជាជនប្រជុំគ្នាដើម្បីអធិស្ឋាន រៀន និងចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍។
ជីវិតទីក្រុងនៅកម្ពុជា មានភាពខុសគ្នាចំពោះការរស់នៅយ៉ាងចេះបន្តទៅនឹងតំបន់ជនបទ។ ភ្នំពេញ រាជធានី ជាទីក្រុងដ៏រំភើបមានប្រជាជនកំពុងធ្វើការកើនឡើង និងការរស់នៅផ្សំរវាងរបរជីវិតទំនើប និងប្រពៃណី។ ក្រុងនេះមានប្រជាជនបញ្ជាស់ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការអ្នកជំនាញ ពាណិជ្ជករ សិស្ស និងអ្នកបរទេស។ របរជីវិតនៅភ្នំពេញ បង្ហាញពីការកើនលឿននៃការចម្ការរបស់ទីក្រុង និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងបន្ត ក៏ដូចជាចំនួនអ្នកធ្វើការកើនឡើងក្នុងឧស្សាហកម្មផ្សេងៗដូចជាការសាងសង់ របបហាង និងសេវាកម្ម។ ការអប់រំត្រូវបានថ្កោលថ្កានៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាជាពិសេស ហើយមានការរីកចម្រើនយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកែលម្អការចូលដំណើរការពីការសិក្សាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលបានប្រឹងប្រែងបង្កើនអត្រានៃការអានសរសេរ និងផ្តល់ឱកាសច្រើនសម្រាប់ការអប់រំខ្ពស់។ ប៉ុន្តែ ក៏មានបញ្ហាការលំបាកនៅតំបន់ជនបទដែលមានធនធាន និងគ្រឿងចក្រាយតិចតួច។ ទោះបីជាមានបញ្ហាទាំងនេះក៏ដោយ ការអប់រំត្រូវបានគិតថាជាគន្លងសំខាន់ក្នុងការកែលម្អគុណភាពជីវិត និងសម្រេចបាននូវចលនាសង្គម។ របរជីវិតនៅកម្ពុជាក៏ត្រូវបានប៉ះពាល់ដោយអំណោយផលផ្នែកសាសនា និងវប្បធម៌ផងដែរ។ សាសនាបុូតិស្ថានមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ មនុស្សកម្ពុជាច្រើនអនុវត្តន៍ពិធីសាសនារៀងរាល់ថ្ងៃ បញ្ចេញអាថ៌កំបាំងនៅវត្ត និងចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យ។ សិល្បៈប្រពៃណី ដូចជា កន្សោម តន្ត្រី និងសិល្បៈដៃ ត្រូវបានអនុវត្តន៍និងអបអរសាទរជារឿយៗ ហើយភាគច្រើនត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យជំនាន់ក្រោយ។ ទោះបីជា នៅពេលនេះ ប្រជាជននៅទីក្រុងក៏បានទទួលអនុភាពថ្មីៗពីការបង្ហោះម៉ូត សារព័ត៌មាន និងបច្ចេកវិទ្យារបស់ខាងលិចដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្រើន ហើយជួយចូលរួមក្នុងការផ្លាស់ប្តូររបរជីវិតនៅកម្ពុជានៅបច្ចុប្បន្ន
បញ្ហា និង ឱកាស
កម្ពុជាបានប្រឈមមុខនឹងការប្រឈមជាច្រើន ខណៈដែលវាបន្តអភិវឌ្ឍន៍ និងបញ្ចូលទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ หนึ่งในបញ្ហាដែលធ្ងន់ធ្ងរ និងត្រូវបានផ្តោតលើគឺភាពក្រីក្រដែលមានភាគរយមួយនៃប្រជាជនរស់នៅក្រោមសេចក្តីលំនាំក្រីក្រដែលមានជាពិសេសនៅតំបន់ជនបទ។ ទោះបីជាការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកំពុងកើនឡើង ក៏ប៉ុន្តែការរួមបញ្ចូលចំណូលនៅតែមិនសូវទេ ជាមួយនឹងភាពខុសគ្នានៃទ្រព្យសម្បត្តិ និងការចូលដល់សេវាកម្មដូចជា សុខភាព និងអប់រំ។ ការដោះសោតបញ្ហានេះតម្រូវឲ្យមានការវិនិយោគបន្តទៀតនៅក្នុងកម្មវិធីសង្គម គោលដៅ និងការបង្កើតការងារ។ ភាពធន់ធម៌បរិស្ថានគឺជាការប្រឈមមួយទៀតសម្រាប់កម្ពុជាដោយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរហ័ស ហើយនាំឲ្យមានការបាត់បង់ព្រៃជាដាច់ខាត ការលក់ដាច់ត្រី និងកន្លែងដែលមានការបំពុល ដែលមានគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ធនធានធម្មជាតិ និងប្រព័ន្ធប៉ាឌីបាត្រកបំផុត។
ការគ្រប់គ្រង និងស្ថេរភាពនយោបាយក៏ជាតំបន់សំខាន់មួយនៃការព្រួយបារម្ភ។ កម្ពុជាបានជើងខ្ពស់ក្នុងការកសាងស្ថាប័នប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែបញ្ហាដូចជា ពុលប៉ូលការចាប់អារម្មណ៍មនុស្សសិទ្ធិ និងការរឹតត្បិតសិទ្ធិការនយោបាយ នៅតែបន្តបំផ្លាញការជឿជាក់របស់ពលរដ្ឋ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកាន់តែខ្សោយ។ ការប្រាកដបន្តពីបទច្បាប់ ការធានាការបោះឆ្នោតយុត្តិធម៌ និងការលើកកម្ពស់ភាពត្រឹមត្រូវគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការកសាងសង្គមយុត្តិធម៌និងស្ថេរភាព។ តាមផ្សេងទៀត កម្ពុជាមានឱកាសធំសម្រាប់ការលូតលាស់ និងការអភិវឌ្ឍ។ ប្រទេសមានប្រជាជនយុវវ័យនិងកំពុងធំឡើង ដែលផ្តល់នូវផលប្រយោជន៍ប្រជាជន មានសក្តានុពលក្នុងការជម្រុញនូវការបង្កើតបច្ចេកវិទ្យា និងការពង្រីកសេដ្ឋកិច្ច។ ការវិនិយោគក្នុងការអប់រំ ការអភិវឌ្ឍជំនាញ និងសេចក្តីសហគ្រាសអាចប្រើប្រាស់សក្តានុពលនេះ និងបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចដែលមានសកម្មភាពនិងមានការប្រកួតប្រជែងខ្ពស់។ តំបន់ដ៏យូរអង្វែងកម្ពុជានៅក្នុងអាស៊ានមានសក្តានុពលច្រើនសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងសហប្រតិបត្តិការរង។ ហើយកម្រងទំនាក់ទំនងនៃវប្បធម៌និងសម្រស់ធម្មជាតិរបស់ប្រទេសក៏ផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទាំងមូលឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ ដែលអាចបង្កើតការងារនិងបង្កើនចំណូល។ ដោយដោះសោតបញ្ហានិងប្រើប្រាស់ឱកាស កម្ពុជា អាចបន្តបង្កើតអនាគតដែលភ្លឺស្អាត និងមានសក្ដានុពលសម្រាប់ប្រជាជនរបស់ខ្លួន។
មនុស្ស និងវប្បធម៌
មនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាខ្មែរឬកម្ពុជា គឺជាចំណុចសំខាន់និងចិត្តមាំនៃប្រទេសនេះ។ ប្រជាជនកម្ពុជា គិតជាប្រភេទប្រជាជនខ្មែរជាចម្បង ដែលប្រមាណ ៩០% នៃប្រជាជនប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្មែរមានកាលបរិច្ឆេទលើសមួយសតវត្សរ៍។ ភាសាខ្មែរ ដែលជាភាសាផ្លូវការរបស់កម្ពុជា គឺជាផ្នែកសំខាន់នៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់ពួកគេ។ ភាសាខ្មែរបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងរដ្ឋបាល ការអប់រំ និងមីឌៀ និងជាឧបករណ៍ដែលការផ្ទេរវប្បធម៌ដ៏មានតម្លៃរបស់កម្ពុជាត្រូវបានបន្តពីជំនាន់មួយទៅមួយ។ កម្ពុជា ក៏ជាប្រទេសដែលមានក្រុមជាតិភាគតិចជាច្រើន ដោយគ្រប់គ្នាមានការចូលរួមក្នុងការបង្កើតភាពចម្រូងចម្រាស់ក្នុងវប្បធម៌។ ប្រជាជនCham ដែលជាជនជាតិភាគតិចដែលជាសាសនាអ៊ីស្លាម គឺជាក្រុមតូចមួយដែលមានភាសានិងប្រពៃណីផ្ទាល់ខ្លួន។ ពីលើពាសដែនភាគខាងជើងមានមនុស្សភាគតិច ដែលត្រូវបានគេចៅតាមប្រភេទ "ខ្មែរឡូ" មានក្រុមគ្រួសារដូចជា Bunong, Tampuan, និង Jarai។ គ្រួសារនីមួយៗមានភាសា ប្រពៃណី និងវិធីរស់នៅផ្សេងគ្នា។ សកម្មភាពវប្បធម៌របស់ក្រុមនេះភ្ជាប់ទៅនឹងបរិស្ថានធម្មជាតិ ដែលបង្ហាញពីការតភ្ជាប់ជិតស្និទ្ធទៅនឹងដី។
ព្រះពុទ្ធសាសនាជាកត្តាសំខាន់នៅក្នុងជីវិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដោយព្រះពុទ្ធសាសនាធរាវតដ៍ជាសាសនាបានបញ្ជូនរៀងប្រហែល ៩៥% នៃប្រជាជន។ ព្រះពុទ្ធសាសនាបានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេពីតំលៃសីលធម៌និងសុជីវភាពដែលអនុវត្តសម្រាប់ការបង្ហោះសង្គម ទៅដល់ពិធីបុណ្យនិងចន្រ្តការណ៍ដែលសំដៅនឹងការបញ្ចប់សកម្មភាពជីវិតសំខាន់ៗ។ អ្នកព្រះគ្រូមានកិត្តិយសខ្ពស់ក្នុងសង្គមកម្ពុជា ហើយក្មេងប្រុសជាច្រើនចំណាយពេលជាអ្នកសិក្សានៅក្នុងវត្ត ដើម្បីសិក្សាអំពីព្រះពុទ្ធសាសនា និងចូលរួមជួយសហគមន៍។ គ្រួសារជាគ្រឹះមួយនៃសង្គមកម្ពុជា មានការតម្រង់ចិត្តយ៉ាងខ្លាំងនៅលើកាតព្វកិច្ចថែរក្សាឪពុកម្ដាយចាស់ និងការឧបត្ថម្ភបងប្អូន។ វប្បធម៌ដែលមានជំនាញគ្រួសារនេះបង្ហាញច្បាស់នៅក្នុងវិធីសាស្រ្តដែលប្រជាជនកម្ពុជាប្រារព្ធពិធីជួបប្រជុំទាំងអស់ ដូចជាពិធីបុណ្យឆ្នាំថ្មីខ្មែរ និងពិធីបុណ្យពចំប៉េន ដែលជាពេលវេលាសម្រាប់គ្រួសារដើម្បីប្រជុំព្រមទាំងគោរពដល់មនុស្សត្រូវបានគេរាប់ថាជា ancestors និងពង្រីកការតំណភាគសហគមន៍របស់ពួកគេ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃកម្ពុជា មានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើមនុស្សក្នុងប្រទេសនេះ ជាពិសេសព្រឹត្តិការណ៍ពីសម័យ Khmer Rouge ដែលបានធ្វើឲ្យមានការឈឺចាប់ និងការបាត់បង់យ៉ាងខ្លាំង។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រជាជនកម្ពុជាបានស្គាល់ពីភាពធន់តឹងនិងភាពទំនេរជាទូទៅ តាមរយៈភាពស្នេហា និងការចិត្តអបូរមធ្យោបាយមួយ។ ការរីកចម្រើនរបស់តម្លៃទទួលភ្ញៀវជាការចូលរួមសំខាន់ក្នុងវប្បធម៌កម្ពុជា ដែលអ្នកទេសចរមักត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ជាពិសេសនិងបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ជាទីគោរព។ ពួកគេនៃឥទ្ធិពលនេះក្លាយជាការផ្តល់អំណោយផលនៃភាពខុសគ្នានៃប្រជាជនកម្ពុជាដែលមិនត្រឹមតែជាប្រទេសនៃការរក្សារប្រវត្តិសាស្ត្រនិងវប្បធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ តែជាប្រទេសដែលពោរពេញទៅដោយការតភ្ជាប់មនុស្សដ៏ជ្រាលជ្រៅផងដែរ។
វប្បធម៌កម្ពុជា ជាសារពាង្គតំណាងនៃប្រពៃណី, ជំនឿ និងអនុវត្តន៍ដែលបានបង្កើតឡើងដោយប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរអង្វែង និងឥទ្ធិពលនានា។ នៅចំហៀងតំណាងគ្រួសារនៃវប្បធម៌កម្ពុជា គឺព្រះពុទ្ធសាសនាដែលបានអនុវត្តខ្លាំងនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ព្រះពុទ្ធសាសនាធរាវតដ៍ គឺជាប្រភេទព្រះពុទ្ធសាសនាដែលព Majority ប្រជាជនកម្ពុជា។
សាសនាមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងជីវិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលសាសនាបូដ្ឋិវដ្ដនៃការអប់រំធ្វើការអនុវត្តដោយប្រជាជនប្រហែល ៩៥%។ ព្រះពុទ្ធសាសនាអះអាងការបង្ហាញពីវិធីសាស្ត្ររស់នៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ជាច្រើនពីតំលៃនិងគុណតម្លៃសង្គម ដើម្បីណែនាំអំពីការប្រព្រឹត្តប្រកបវិជ្ជាជីវៈ និងពិធីបុណ្យផ្សេងៗដែលសំរាប់កំណត់ព្រឹត្តិការណ៍ជីវិតសំខាន់ៗ។ ព្រះសង្ឃត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្ពស់ក្នុងសង្គមកម្ពុជា ហើយប្រជាជនភាគច្រើនសព្វថ្ងៃសិក្សាសាសនាបូដ្ឋិវដ្ដនៅក្នុងពហុពណ៌របស់ពួកគេនៅវត្តៗ ដើម្បីរៀនអំពីព្រះធម៌ និងចូលរួមជាមួយសហគមន៍។ គ្រួសារជាគ្រឹះនៃសង្គមកម្ពុជា មានការតភ្ជាប់យ៉ាងរឹងមាំរវាងអ្នកជិតខាង ដែលកំណត់ជាគ្រឹះនៃជីវិតសង្គម។ គ្រួសារពង្រីកជាច្រើនតែងតែរស់នៅជិតគ្នា ហើយមានអារម្មណ៍ជារឿងដែលមានកម្រិតជ្រាលជ្រៅនៃការថែរក្សាឪពុកម្តាយជួបជាមួយសំណូតសហជីព និងការគាំទ្រទៅលើបងប្អូន។ វប្បធម៌គ្រួសារនេះមានការបង្ហាញតាមរយៈរបៀបដែលប្រជាជនកម្ពុជា អបអរសាទរ បុណ្យផ្សេងៗដូចជា បុណ្យឆ្នាំថ្មីខ្មែរ និងបុណ្យពិឆុំបិន ដែលពេលវេលានេះគ្រួសារប្រមូលរួមគ្នា ចាប់អារម្មណ៍គោរពពួកជាមាតាពួកម៉ែ និងចាប់ផ្តើមពង្រឹងការតភ្ជាប់សហគមន៍របស់ពួកគេ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជាបានមានឥទិ្ធពលយ៉ាងខ្លាំងលើប្រជាជនរបស់ប្រទេសនេះ ជាពិសេសព្រឹត្តិការណ៍នៃកាលៈទេសៈសតវត្សកមែររូច ដែលបាននាំឱ្យមានការឈឺចាប់និងការបាត់បង់យ៉ាងធំបំផុត។ ទោះបីជា មុនៗបានមានការលំបាកនោះក៏ដោយ ប្រជាជនកម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍តាមរយៈភាពអត់ធ្មត់ ការស្នេហា និងការអ្នកធ្វើការអនុស្សរណ៍។ សេចក្តីអធិការភាពជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃវប្បធម៌កម្ពុជា ដែលភ្ញៀវឧត្តមត្រូវតែលាតត្រដាងសូមចូលរួមទទួលស្វាគមន៍ ដោយមានការទទួលស្វាគមន៍បំផុត និងទទួលការយកចិត្តទុកដាក់ដូចជាអ손ាគូបប្រើសោធ័ណ។ គំនិតនៃភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងកិច្ចការសហគមន៍នេះគឺជាសញ្ញាបញ្ញត្តិនៃប្រជាជនកម្ពុជា ដែលនាំឱ្យប្រទេសកម្ពុជានៅលើមូលដ្ឋានមួយនៃការផ្តល់នូវសាកលវិទ្យាព្រមទាំងប្រវត្តិសាស្ត្រនិងវប្បធម៌។
វប្បធម៌នៃប្រទេសកម្ពុជាគឺជាសារពើភ័ណ្ឌនៃប្រពៃណី សេចក្តីជឿ និងការអនុវត្តដែលត្រូវបានរចនាឡើងដោយប្រវត្តិសាស្ត្រអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ និងការប៉ះពាល់ពីភាពចម្រុះផ្សេងៗ។ នៅកណ្តាលវប្បធម៌កម្ពុជា គឺមានព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនភាគច្រើន។ សាសនាបូដ្ឋិវដ្ដនៃកម្ពុជាត្រូវបានពិពណ៌នាដោយគ្រប់យ៉ាងដូចជាពិធីបុណ្យសាសនា រួមទាំងទំនាក់ទំនងសង្គម និងតំលៃឯកភាព។ វត្តៗ ត្រូវបានស្គាល់ជាគ្រឿងផ្នែកបណ្តុះបណ្តាលសហគមន៍ និងការអនុវត្តផ្លូវវិញ្ញាណនៅជុំវិញប្រទេស។ អំពើបង្ហាញពេញលេញនៃវប្បធម៌កម្ពុជា គឺការផ្តោតលើរាំក្លាស៊ីកខ្មែរ ជាពិសេសរាំអប្សរា ដែលមានដើមកំណើតក្នុងសាលាក្រិតនៃរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរនៅសម័យសម័យអង្គរ។ អ្នករាំអប្សរា តុបតែងខ្លួនក្នុងសម្លៀកបំពាក់ដ៏ចម្បង និងមានកាដូសំរាប់ពេជ្រ ពួកគេបានរាំជាមួយចលនាដ៏ទាក់ទាញ និងមានន័យដែលនិយាយអំពីព្រះ និងមនុស្សក្នុងរឿងទេសនាអាគ្នេយ៍ និងសត្វអនុស្សាវរីយ៍។ រាំនេះរួមជាមួយនឹងការអមណាបទតន្រ្តីដ៏ទំនើប និងកុម្ម៉ូមិន្តរាំលេង កាន់តែត្រូវបានធ្វើការរៀបចំអស់ដោយការអនុវត្តចេញក្រៅគេឧទ្ទិសក្នុងសកម្មភាពគូបប្រលោម។
តំបន់ទេសចរណ៍កម្ពុជា
មុននឹងបង្ហាញអ្នកពីមូលហេតុដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេស្គាល់ថាមានរឿងអស្ចារ្យបំផុតដែលត្រូវធ្វើ និងឃើញនៅលើពិភពលោក ខ្ញុំសូមផ្តល់ព័ត៌មានទូទៅមួយចំនួនដល់អ្នក។
ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេស្គាល់ជាផ្លូវការថា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា) ហើយវាស្ថិតនៅចន្លោះផ្លូវពាណិជ្ជកម្មតាមដងទន្លេសំខាន់ៗដែលតភ្ជាប់ពីប្រទេសចិនទៅឥណ្ឌា។
The capital is Phnom Penh, the major language is Khmer, most citizens practice Buddhism, and the currency is Riel. Cambodia is best known for its ancient religious monuments, pleasing scenery, and dark history.
